
پاورپوینت بررسی سبک و شیوه معماری آذری معماری اسلامی بسیار جامع
فرمت فایل دانلودی: .zipفرمت فایل اصلی:
AFFPAGECNTحجم فایل: 5486AFFPRODUCTPRICE
بخشی از متن:
شیوه آذری دارای دو دوره است
دوره نخست از زمان هولاگو و پایتخت شدن مراغه و دوره دوم از زمان تیمور و پایتختی سمرقند آغاز میشود. در دوره دوم بود که معماران بزرگی چون قوامالدین شیرازی و پسرش غیاثالدین و زینالعابدین شیرازی، در خراسان بزرگ به کار گماشته شدند و سازنده ساختمانهای بزرگی در آنجا بودند.
ویژگیهای زمانی در این شیوه بسیار کارساز بود. در آن زمان نیاز به ساخت ساختمانهای گوناگونی بود که باید هرچه زودتر آماده می شدند. از همین رو در روند ساختمانسازی شتاب میشد. پس به بهرهگیری از عناصر یکسان (مانند کاربندی و درسازه و آرایه) روی آوردند تا دستاوردشان باندام و سازوار باشد.
افزون بر این با از میان رفتن شماری از هنرمندان و معماران، در دوره نخست این شیوه، ساختمانهایی ساخته شد که در آنها کاستیها و نادرستیهایی هم پدید آمد، حتی در گزینش جای برخی از شهرها هم اشتباه کردند. برای نمونه الجایتو چون چمنزار سلطانیه را دوست داشت آنجا را پایتخت خود کرد. اما جایگاه شهر کشش طبیعی نداشت و با اینکه او برای آبادانی شهر، راه دسترسی آن را دگرگون ساخت اما پس از مرگ او، شهر نیز از آبادانی افتاد و در زمان صفویان لشگریان در آن اتراق کردند.
یکی از ویژگیهای دیگر معماری این شیوه بهرهگیری بیشتر از هندسه در طراحی معماری است. گوناگونی طرحها در این شیوه از همه بیشتر است. بهرهگیری از هندسه و تنوع طراحی در تهرنگ ساختمان در نهاز یعنی بیرون زدگی در کالبد و نخیر یعنی تورفتگی در آن نمودار میشود.
همچنین در این شیوه ساختمانهایی با اندازههای بسیار بزرگ ساخته شد که در شیوههای پیشین مانند نداشت. همچون گنبد سلطانیه و مسجد علیشاه در تبریز. انواع نقشه با میانسرای چهار ایوانی برای مسجدها و مدرسهها به کار رفت. آرامگاهها همچون گذشته، برونگرا و بیشتر با تهرنگ چهارگوشه ، به ویژه در دوره دوم ساخته شدند. نمونه آن در ارسن شاه زنده سمرقند بود که آرامگاه بسیاری از فرمانروایان تیموری است. بیشتر آنها چهارگوشه و دارای گنبدهای دو پوسته گسسته ناری هستند.
در شیوه آذری دگرگونیهایی در نیارش ساختمان رخ داد. در دوره نخست آن که زمان آمیختگی شیوههای پیشین با معماری بومی آذربایجان بود، از چفد کلیل آذری که در آن سرزمین روایی بود بهرهگیری شد. این چفدها در همه جای ایران به همین نام به کار رفت.
همچنین در این شیوه چفد پنج او هفت را دگرگون کرده و گمان کردند که این نام از نسبت 7/5 گرفته شده است. از این رو چفد را به گونه ای زدند که نسبت افراز به نیمدهانه، پنج به هفت می شد. این نادرستی سپس از سوی قوامالدین شیرازی و زینالعابدین شیرازی درست شد.
گنبدهای مسجد گوهرشاد مشهد، مدرسه دودرمشهد، مسجد میرچخماق یزد، مقبره سلطان بخت آغا در اصفهان، مقبره شاه نعمتا... ولی در ماهان کرمان، گور امیر در سمرقند، مدرسه گوهرشاد هرات و بسیاری از ساختمانهای دیگر به گونه دو پوسته گسسته ناری ساخته شدهاند.
البته از گنبدهای دو پوسته نیز در برخی ساختمانها بهرهگیری شده است.
در این شیوه از چندگونه تاق بهره گیری شده است مانند تاق آهنگ، تاق کلنبو و تاق و تویزه که میان تویزههای آن به دو روش کجاوه و خوانچهپوش پر شده است. تاق آهنگ بیشتر در سمرقند و بخارا، برای پوشش ایوان، راهرو و برخی فضاهای دیگر به کار رفته است. تاق و تویزه به گونه خوانچهپوش، در تنبی یا شبستانهای بزرگ دو سوی گنبد خانه مسجد جامع یزد به کار رفته و به ویژه از کاربندی برای پر کردن میان تویزهها بسیار بهره گرفته شده است. به طور کلی کاربندی و بهره گیری از پیمون در فضاها در این شیوه برای پدید آمدن اندام های همسان و یکنواخت در ساختمان و در پوشها برای فضاهایی که اندازه گوناگونی داشتند بوده است.